dinsdag 25 augustus 2009

Mummie prepareren? — Handleiding is beschikbaar

Inwijding via een lexicon
Voor het geval u nog plannen koestert om binnenkort, of op langere termijn, een mummie te prepareren, maar opziet tegen enkele kosten met zich meebrengende onderdelen daarvan, dan kunt terecht in een korte maar krachtige handleiding die u verder zal kunnen helpen uw plannen in de daad om te zetten zonder onnodige kosten, al mag u hier en daar wel over de vaardigheden van een patholoog-anatoom beschikken. Doch aangezien de auteur van de tekst — welke overigens in het Duits is gesteld, maar die voor iedereen begrijpelijk is die met goed gevolg het middelbaar onderwijs heeft afgesloten — zelfs in de titel van de bewuste handleiding de woorden für den Hausgebrauch heeft opgenomen, mogen we ervan uitgaan dat het prepareren van een mummie tot de mogelijkheden moet behoren, zij het met enig doorzettingsvermogen en de diverse aspecten der kunst tot relativeren.
Die handleiding is een humoristische aanvulling op het artikel Pyramidenbau dat onderdeel uitmaakt van Das Lexikon des verbotenen Wissens van Richard Fasten (*1966) dat in juli van dit jaar als Originalausgabe in de reeks van Knaur Taschenbuch Verlag is uitgekomen.

Onalledaags lexicon
De schrijver, die Kriminalromane publiceert en voor radio en televisie werkzaam is, heeft zich op een voor hem èn voor zijn lezers interessant zijpad der lexicografie begeven en hij heeft zijn keuze laten vallen op het fenomeen Kennis die, zoals bekend wordt verondersteld, Macht vertegenwoordigt, en daardoor — althans oppervlakkig beschouwd — alleen maar positiefs met zich kan meedragen, doch bij nader inzien tevens kan zorgen voor gevaren, die heel diep kunnen ingrijpen in het leven van degene die over een bepaalde kennis beschikt. Zo werden heksen heel lang gezien als kenners van geheime recepten en waren ze daardoor een gevaar voor kerk en staat, werden mensen met bijzondere uitvindingen al even sterk aangezien als grote bedreiging — met alle denkbare gevolgen van dien.
Dat in de nasleep van het bovengenoemde ook bepaalde gepubliceerde boeken als een groot gevaar jegens het gezag werden beschouwd, heeft er eveneens toe geleid dat tal van geschriften in de loop der eeuwen, tot op de dag van vandaag, zijn verboden. Dat het voorkomen van titels op de pauselijke Index alleen maar de dreiging met Hel en Verdoemenis tot gevolg heeft, is weliswaar een uiting van abjecte willekeur van machtswellustelingen in travestie, maar dat er ook nog steeds officieel gezag bestaat — en helaas in heel veel staten ter wereld — dat ook heden nog boeken wil verbieden (en dat dan meestal ook maar direct doen) en de auteurs ervan het leven extreem zuur maken, geeft aan dat het met de beschaving op onze planeet nog steeds niet zo best is gesteld.

Lexico-logisch
Zoals van een lexicograaf mag worden verwacht, heeft Richard Fasten zich aan de traditie der lexico-logica gehouden door de onderwerpen te behandelen in de volgorde van het Latijnse alfabet, te beginnen bij het lemma Adam en Eva, en te eindigen met een definitie met verdere uitleg omtrent Zaubertricks.


Waarom Zensur in dit alfabetische lexicon vóór dat als laatste opgevoerde vershijnsel is opgenomen, vormt op zichzelf een goocheltruc van de schrijver. Dat zich tussen die twee artikelen nog legio andere bevinden, komt mede doordat Richard Fasten zich niet heeft beperkt tot één artikel per beginletter, al komt ook dat voor. Juist die beknoptheid welke de informatiestroom geen afbreuk doet, zorgt ervoor dat de lezer eventueel heel veel nieuws tegenkomt. Daarbij zijn nog twee aspecten van belang: ten eerste schuwt de auteur niet in zijn persoonlijke geschiedenis te graven en daarmee een uitgangspunt vooraf, dan wel een korte beschouwing achteraf voor het artikel in kwestie heeft, ook slaagt hij erin het fenomeen Humor rijkelijk in te voegen, hetgeen de leesbaarheid van zo'n veelal opsommend werk vol feiten, toestanden en gebeurtenissen, zeer ten goede komt.

Dubieuze organisaties
Tussen alle onthulde geheimen over doping, euthanasie, geheimschriften, medische ethiek, wachtwoorden en oliebronnen, komen ook dubieuze organisaties met enige pagina's voor waarop de grote lijnen van de meer dan kwalijke praktijken worden doorgelicht: onder meer die van Opus dei en van Scientology. Aan het eind van de tekst over het eerstgenoemde instituut volgt — op grond van de door de paus heilig verklaarde Opus dei-chef Escriva — een lijst met tien uitzonderlijke katholieke heiligen; aan het slot van de tekst voor een beter inzicht in de sekte der Scientologen worden tien (andere dan de flutacteur Tom Cruise) zeer bekende leden van die club opgesomd.

Vaticaan
Het Vaticaan is enige malen vertegenwoordigd: niet alleen binnen de tekst over Opus dei, maar ook in verband met een condoomstudie en het Geheime Archief van die staat binnen de staat Italië. Ook vindt u een lijst van de tien pausen die het kortst hun functie hebben kunnen uitoefenen. Menigeen meent dat de huidige mensheid van middelbare leeftijd deze paus hebben meegemaakt: Johannes Paulus I (geboren als Albino Luciani in 1912; Paus van 26 augustus - 28 september 1978, dus 33 dagen). Doch die goede man staat op de tiende plaats, want van al die korte plaatsbeklederschappen heeft hij nog het langst de stoel van Petrus bezet gehouden. Stephan II (22 maart - 26 maart 752) spant de tiara met 4 dagen en in ieder geval drie, maar misschien ook wel vier nachten.
__________

Richard Fasten: Das Lexikon des verbotenen Wissens. 240 pagina's, paperback. Knaur Taschenbuch Verlag, München, juli 2009. Knaur Taschenbuch 78231. ISBN 978-3-426-78231; Prijs € 8,95 (in de Duitse Bondsrepubliek en in Nederland bij Buchhandlung Die Weisse Rose te Amsterdam.)
____________
Afbeeldingen
1. Voorzijde van het nieuw verschenen Lexikon.
2. De Val van Adam en Eva. (Genesis III: 1,6.) Overgenomen uit de reprografische herdruk (Groningen, ca. 1980) van de PRINTBYBEL A.D. 1698.
3. De graftombe van Paus Johannes Paulus I (Albino Luciani 1912-1978).